Bel ağrısı müasir dövrdə ən çox rast gəlinən sağlamlıq problemlərindən biridir. Bu ağrıların bir qismi sadə əzələ gərginliyi ilə əlaqəli olsa da, bəzi hallarda bel ağrısının altında daha ciddi səbəblər dayanır. Bu səbəblərdən biri də skoliozdur. Skolioz onurğanın normal düz quruluşunun pozulması ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir və zamanla bel ağrılarının yaranmasına, artmasına və xroniki hala keçməsinə səbəb ola bilər. Skolioz və bel ağrısı bir-biri ilə sıx əlaqəli anlayışlardır və bu əlaqəni düzgün anlamaq problemin vaxtında idarə olunması baxımından olduqca vacibdir.
Skolioz nədir?
Skolioz onurğanın yana doğru əyilməsi və eyni zamanda burulması ilə xarakterizə olunan skelet sistemi pozğunluğudur. Normal halda onurğa arxadan baxıldıqda düz xətt şəklində olmalıdır. Skolioz zamanı isə onurğa sağa və ya sola doğru əyilir və bu əyilmə bədənin ümumi balansını pozur. Skolioz yalnız estetik problem deyil, eyni zamanda əzələ-skelet sisteminə ciddi təsir göstərən funksional bir vəziyyətdir. Əyrilik dərəcəsi artdıqca onurğaya düşən yük qeyri-bərabər paylanır və bu da bel ağrılarının yaranmasına səbəb olur.
Skolioz bel ağrısına necə səbəb olur?
Skolioz zamanı onurğanın əyilməsi nəticəsində bəzi əzələlər həddindən artıq yüklənir, bəziləri isə zəifləyir. Bu balanssızlıq əzələlərdə gərginlik, spazm və yorğunluq yaradır. Onurğanın düzgün yerləşməməsi sinirlərə və oynaqlara əlavə təzyiq göstərir. Zamanla bu təzyiq bel nahiyəsində davamlı ağrı, sərtlik və hərəkət məhdudiyyəti ilə özünü göstərir. Xüsusilə uzun müddət oturaq həyat tərzi keçirən insanlarda skoliozun bel ağrısı üzərində təsiri daha aydın hiss olunur.
Skoliozun yaranma səbəbləri
Skoliozun yaranma səbəbləri hər zaman dəqiq bilinməyə bilər. Bəzi hallarda bu vəziyyət heç bir konkret səbəb olmadan inkişaf edir. Lakin skoliozun yaranmasına təsir edən bir sıra amillər mövcuddur. Uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə sürətli boy artımı, genetik meyillilik, əzələ zəifliyi, yanlış oturuş vərdişləri və uzun müddət eyni pozisiyada qalmaq skoliozun inkişafına zəmin yarada bilər. Bundan əlavə, bəzi nevroloji və əzələ xəstəlikləri də skoliozun yaranmasına səbəb ola bilər.
Bel ağrısının əsas səbəbləri
Bel ağrısı yalnız skoliozla əlaqəli olmaya bilər. Oturaq həyat tərzi, fiziki hərəkətsizlik, ağır yüklərin yanlış qaldırılması, duruş pozğunluğu və stress bel ağrısının əsas səbəbləri arasında yer alır. Skoliozu olan şəxslərdə isə bu faktorlar ağrını daha da şiddətləndirə bilər. Bel nahiyəsində yaranan ağrı bəzən yüngül narahatlıq kimi başlayır, lakin vaxtında müdaxilə edilmədikdə xroniki hala keçə bilər.
Skolioz və bel ağrısının əlamətləri
Skolioz və bel ağrısı müxtəlif əlamətlərlə özünü göstərə bilər. Ən çox rast gəlinən əlamətlərdən biri uzun müddət ayaqda qalarkən və ya oturarkən beldə yaranan ağrıdır. Çiyinlərin və ya ombaların qeyri-bərabər görünməsi, beldə əyrilik hissi, tez yorulma, hərəkət zamanı sərtlik və bəzən beldən ayaqlara yayılan ağrı da müşahidə oluna bilər. Skoliozun irəliləmiş hallarında duruş pozğunluğu daha aydın görünür və ağrı gündəlik həyat fəaliyyətlərini məhdudlaşdıra bilər.
Skolioz necə diaqnoz edilir?
Skoliozun diaqnozu adətən fiziki müayinə ilə başlayır. Həkim onurğanın vəziyyətini, duruşu və bədənin simmetriyasını qiymətləndirir. Lazım gəldikdə görüntüləmə üsullarından istifadə edilə bilər. Erkən diaqnoz skoliozun irəliləməsinin qarşısını almaq və bel ağrılarının nəzarət altına alınması üçün olduqca önəmlidir.
Skolioz və bel ağrısının müalicə üsulları
Skolioz və bel ağrısının müalicəsi vəziyyətin ağırlıq dərəcəsinə və insanın yaşına görə dəyişir. Müalicənin əsas məqsədi ağrını azaltmaq, onurğanın funksional vəziyyətini yaxşılaşdırmaq və gündəlik həyat keyfiyyətini yüksəltməkdir. Yüngül və orta dərəcəli skolioz hallarında fizioterapiya əsas müalicə üsulu kimi tətbiq olunur. Fizioterapiya vasitəsilə əzələlər gücləndirilir, duruş düzəldilir və onurğaya düşən yük balanslaşdırılır.
Müalicəvi məşqlər bel əzələlərinin güclənməsinə və elastikliyin artmasına kömək edir. Manual terapiya və digər dəstəkləyici üsullar əzələ spazmını azaldır və ağrını yüngülləşdirir. Müalicə prosesi adətən seanslar şəklində aparılır və davamlılıq tələb edir.
Gündəlik həyatda nələrə diqqət etmək lazımdır?
Skolioz və bel ağrısı olan şəxslər gündəlik həyatlarında duruşlarına xüsusi diqqət yetirməlidirlər. Uzun müddət eyni pozisiyada qalmamaq, oturarkən belin düzgün dəstəklənməsi və müntəzəm hərəkət etmək ağrıların azalmasına kömək edir. Həmçinin ağır yüklərin düzgün qaldırılması və fiziki aktivliyin həyat tərzinə daxil edilməsi müalicə prosesini dəstəkləyir.
Nəticə
Skolioz və bel ağrısı bir-biri ilə əlaqəli və ciddi yanaşma tələb edən sağlamlıq problemləridir. Vaxtında diaqnoz və düzgün müalicə yanaşması ilə bu problemlərin təsirini azaltmaq və həyat keyfiyyətini qorumaq mümkündür. Bədənin verdiyi siqnalları vaxtında anlamaq və düzgün addımlar atmaq uzunmüddətli sağlamlığın əsas şərtidir.
